สถาบันพิพิธภัณฑ์ศิลปกรรมแห่งชาติ ขอเชิญชวนทุกท่านสัมผัสเรื่องราวแห่งเขลางค์นครหรือนครลำปางผ่านงานนิทรรศการ “หัตถศิลป์ลำปาง : มรดกศรัทธาแห่งเขลางค์นคร” นำเสนอความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาและวิถีชีวิตของผู้คนชาวลำปางนับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันผ่านงานหัตถศิลป์ท้องถิ่นสกุลช่างลำปางที่คงความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวไม่เหมือนใคร
นิทรรศการ “หัตถศิลป์ลำปาง : มรดกศรัทธาแห่งเขลางค์นคร” เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมในโครงการบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์ศิลปกรรมแห่งชาติ ภายใต้วิทยสถานสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ (ธัชชา) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดยการสนันสนุนทุนวิจัยจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เพื่อเป็นต้นแบบนิทรรศการเกี่ยวกับศิลปกรรมพื้นบ้านภายในพิพิธภัณฑ์ศิลปกรรมแห่งชาติ อีกทั้งเพื่อเผยแพร่งานหัตถศิลป์ของภูมิภาคต่าง ๆ ในประเทศไทยให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น โดยนิทรรศการครั้งนี้เป็นนิทรรศการที่ 2 ในโครงการการบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์ศิลปกรรมแห่งชาติ
ลำปาง เป็นจังหวัดหนึ่งบนดินแดนล้านนาที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน และเป็นแหล่งงานศิลปกรรมและงานช่างหัตถศิลป์ที่สำคัญของล้านนา โดยงานศิลปกรรมและงานช่างหัตถศิลป์ของลำปางนั้นมีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวและหลากหลายแขนง ซึ่งในงานนิทรรศการ “หัตถศิลป์ลำปาง : มรดกศรัทธาแห่งเขลางค์นคร” นี้ได้มีการแสดงวัตถุสำคัญหลากหลายชิ้นทั้งในด้านงานพุทธหัตถศิลป์และงานช่างหัตถศิลป์พื้นบ้าน
จากความศรัทธาและผูกพันของผู้คนในลำปางที่มีต่อพระพุทธศาสนาได้สะท้อนออกมายังผลงานสกุลช่างลำปางชิ้นสำคัญมากมาย ซึ่งทุกท่านสามารถศึกษาและเยี่ยมชมได้จากนิทรรศการในครั้งนี้ อาทิ สัตตภัณฑ์ไม้ที่สะท้อนความเชื่อของชาวลำปางที่มีต่อจักรวาลไตรภูมิและเพื่อเป็นการสักการบูชาแด่องค์พระพุทธ โดยองค์พระพุทธรูปในงานช่างพื้นบ้านลำปางก็มีหลากหลายแขนงทั้งพระเจ้าไม้หรือพระพุทธรูปไม้ตามคติล้านนาโบราณ และ พระพุทธรูปบุเงินซึ่งเป็นงานพุทธหัตถศิลป์ที่เป็นเอกลักษณ์ของลำปาง
นอกจากที่กล่าวมาแล้วยังมีวัตถุชิ้นสำคัญทางพระพุทธศาสนาอื่น ๆ อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็น วิหารน้อยที่จำลองวิหารแบบฉบับศิลปกรรมล้านนา และภาพพระบฏเรื่องเวสสันดรชาดกอันเป็นจิตรกรรมเอกลักษณ์เฉพาะของล้านนา
ด้วยสภาพทางภูมิศาสตร์ของลำปางที่มีความอุดมสมบูรณ์และหลากหลายของทรัพยากรทางธรรมชาติทั้งทรัพยากรจากภูเขา ป่าไม้ และแม่น้ำลำธาร เป็นเหตุให้ภูมิปัญญาในด้านงานช่างหัตถศิลป์ของลำปางมีมากมายหลากหลายประเภท และงานช่างหัตถศิลป์เหล่านี้เองได้ผสมผสานและถ่ายทอดวิถีชีวิตของผู้คนชาวลำปางวิถีชีวิตออกมาให้ได้พบเห็นกันอีกด้วย โดยท่านจะได้พบกับงานหัตถศิลป์หลากหลายแขนงภายในงานทั้ง งานเครื่องปั้นดินเผา ทั้งชามตราไก่อันเป็นเอกลักษณ์ของลำปางและเครื่องปั้นดินเผาเตาเมืองวังสมัยล้านนาโบราณที่หาชมได้ยาก งานเครื่องจักสานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตามแต่ละท้องถิ่น
งานเครื่องเงินที่มีลวดลายสวยงามตามแบบศิลปะสกุลช่างลำปาง และงานเครื่องกระดาษอันเป็นงานช่างหัตถศิลป์ที่เป็นพระเอกของเราในงานนี้
โดยงานเครื่องกระดาษของลำปางในงานนิทรรศการครั้งนี้ได้มีการผสมผสานงานหัตถศิลป์ตอกกระดาษหรือการต้องดอกด้วยงานช่างพื้นบ้านและลวดลายของท้องถิ่นลำปางอันได้แก่ลายปูรณฆฏะหรือลายหม้อดอกแห่งวัดพระธาตุลำปางหลวงสู่ผลงานศิลปะร่วมสมัยที่หารับชมที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว
นอกจากนี้งานนิทรรศการ “หัตถศิลป์ลำปาง : มรดกศรัทธาแห่งเขลางค์นคร” ยังมีการฝึกอบรมทักษะงานหัตถศิลป์
การต้องดอกและทำโคมศรีล้านนาที่เป็นงานเครื่องกระดาษผ่านครูช่างที่เชียวชาญจริงเพื่อสร้างโอกาสและแนวทางให้กับผู้ที่สนใจอีกทั้งยังเป็นการต่อยอดทางเศรษฐกิจและสังคมไปสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ต่อไปได้ในอนาคตอีกด้วย
นิทรรศการ “หัตถศิลป์ลำปาง : มรดกศรัทธาแห่งเขลางค์นคร” จัดแสดง ณ หอศิลปะการแสดงนครลำปาง (บ้านบริบูรณ์) เฉพาะวันเสาร์และอาทิตย์ ตั้งแต่ 27 สิงหาคม – 11 กันยายน 2565 เวลา 13.00 – 21.00 น. และการฝึกอบรมทักษะงานหัตถศิลป์การต้องดอกและทำโคมศรีล้านนามีขึ้นในวันที่ 3 กันยายน 2565
